U okviru manifestacije Zavičajnog muzeja STRIP 9. TRIP, ove godine je povodom 100 godina od rođenja Božidara Bože Veselinovića (rođen 17. 04. 1921. u Petrovcu na Mlavi) upriličena izložba Božinih ilustracija, kao izbor iz legata koji se čuva u likovnoj zbirci muzeja od 2006. godine. Nakon Božine smrti (15. 01. 1999. u Beogradu), njegova supruga Radmila je poklonila petrovačkom muzeju 50 originalnih crteža – ilustracija, koje je Veselinović po narudžbini uradio za magazin politikin zabavnik, tokom sedamdesetih godina prošlog veka, kada je bio na vrhuncu svog crtačkog umeća.

Legat je integralno predstavljen petrovačkoj publici 2007. godine. Zahvaljujući međumuzejskoj saradnji, ostvareno je gostovanje legata u Gornjem Milanovcu (2009.), Jagodini (2011.) i Majdanpeku (2012.). Naredna izložba u organizaciji zavičajnog muzeja (2013. godine) odnosila se na celokupno umetničko stvaralaštvo Bože Veselinovića, gde upoznajemo njegovu svestranost: ne samo kao odličnog crtača (stripa) i ilustratora (knjiga), nego i kao slikara i arhitektu…

U međuvremenu je sazrevala ideja da april mesec, na neki način, bude posvećen Boži. Tako je ustanovljena manifestacija STRIP 9. TRIP – junaci devete umetnosti (u spomen na Božu, odnosno uspomena na Božu). U Božinu čast od 2014. godine muzej svakog aprila organizuje prigodnu izložbu, promociju stripa ili tribinu, radionice s najmlađom publikom i slično.

Manifestacija STRIP 9. TRIP 2021. godine posvećena je stogodišnjici od rođenja Bože Veselinovića. Izložbom je obuhvaćeno 25 ilustracija iz legata koji se tematski može podeliti na dva ciklusa: Bitke i vojni pohodi (13) i Nošnje naroda kroz vekove (12), zatim Politikinih zabavnika sa objavljenim ilustracijama i printova iz zabavnika.

 

 

Božidar Boža Veselinović rođen je 17. aprila 1921. godine u Petrovcu na mlavi. Kao dečak seli se sa roditeljima, 1927. godine, u Beograd. Tu je završio osnovnu i srednju tehničku građevinsku školu, a potom je studirao na arhitektonskom fakultetu, ali nije diplomirao. Još od gimnazijskih dana Veselinović je pokazivao naklonost ka crtežu, likovnoj disciplini kojom će potpuno ovladati i istražiti je. Za vreme drugog svetskog rata, Boža je kao borac VI proleterske divizije učestvovao u oslobođenju Jugoslavije. Radio je u zavodu za geološka istraživanja u Beogradu i opštinskoj upravi grada Beograda, u saobraćajnom odseku.

Pedesetih godina prošlog veka Veselinović uspostavlja kontakte sa skoro svim izdavačkim kućama u Beogradu i počinje da se bavi novinskom ilustracijom. Tako je svoj hobi ubrzo razvio do nivoa profesionalnog crtača i ilustratora. Pune četiri decenije radio je ilustracije za „Politikin zabavnik“, dok je povremeno radio za izdanja „Duge“, „Borbe“, „Dečjih novina“, „Fronta“ i dr. pokazavši se kao vešt crtač, širokog opšteg obrazovanja, kreativan, ali pre svega osoben u izrazu i konceptu, Veselinović je postao jedan od vodećih ilustratora treće četvrtine dvadesetog veka. Pored toga, autor je preko dvadeset storija koje su objavljivane u formi stripa u nastavcima, u izdanju „Dečjih novina“, „Nikad robom“, „Zenit“, „Profil“. U najvećem broju slučajeva za ta strip izdanja, sam je pisao scenario, podjednako uspešno kako je i crtao. Najveći uspeh u formi strp izdanja, postigao je serijalom „Dabiša“, čija se radnja odvija u srednjovekovnoj Bosni i govori o avanturama jednog dečaka. Kod ljubitelja stripa ostao je upamćen i po istorijskom stripu „Crni jahač“, minuciozno crtanoj istoriskoj melodrami „Zlućmur“ i jednom od retkih dnevnih stripova „Tobi“. Veselinović se isto tako uspešno bavio i književnom ilustracijom. Prvi put se u toj sferi okušao 1960. godine ilustrujući bajku Džona Raslanda „Kralj zlatne reke“, u izdanju „Sportske knjige“. Tokom 1970-tih i 1980-tih dokazao se kao vrhunski ilustrator, ilustrujući na desetine knjiga biblioteke „Plava ptica“, u izdanju „Prosvete“. Takođe, Veselinović je za najveći broj tih izdanja osmislio i realizovao zaštitni omot, kreirajući tako vizuelni identitet pomenute biblioteke. u istom periodu opremio je ilustracijama i nekoliko knjiga biblioteka „Kadok“ i „zZatna grlica“.

U svom umetničkom opusu Veselinović broji i nekoliko slika u ulju i akvarelu, kao i određeni broj grafika. Veći deo ovih radova je po svojoj tematici blizak njegovim ilustracijama i crtežima, inspirisanim svetskom civilizacijom i domaćom istorijom. Kompoziciono dobro rešeni, ali likovno slabije izvedeni, što svedoči da je crtež Veselinoviću bio daleko pogodnija disciplina za izražavanje njegovog doživljaja sveta kroz realistički izraz.

Bio je član ULUPUDS-a. Izlagao je na više samostalnih i grupnih izložbi. Preminuo je 15. januara 1999. godine, u Beogradu. posthumno, 2001. godine, u maloj galeriji ULUPUDS-a organizovana je retrospektivna izložba njegovih radova.

 

Milica Ilić, istoričarka umetnosti