Istorijat

Zavičajni muzej Petrovac na Mlavi je ustanova kulture osnovana 1998. godine od strane Skupštine opštine Petrovac na Mlavi. Muzej je započeo sa radom 1999. godine. Osnovna delatnost Zavičajnog muzeja je prikupljanje, čuvanje i prezentovanje pokretnih kulturnih dobara sa teritorije opštine Petrovac na Mlavi. Pretežne delatnosti Muzeja su pedagoško-propagandni rad kao i prikupljanje, promocija, afirmacija i produkcija savremenog likovnog stvaralaštva, u vezi sa programskim ciljevima Muzeja. Kao muzej kompleksnog tipa, Zavičajni muzej ima četiri  zbirke: Arheološku, Etnološku, Likovnu (Umetničku) i Istorijsku zbirku. Zavičajni muzej u svojoj Zbirci poseduje i tri Legata: Legat Božidara Bože Veselinovića, Legat Dragana Savića i Legat Stanka Kostića. Muzejska biblioteka broji oko dve hiljade stručnih izdanja koja su prikupljena međumuzejskom razmenom, poklonom ili kupovinom. Takođe, muzej poseduje i bogatu fototeku sa dokumetnarno-istorijskim fotografijama koje su deo istorijske i etnološke zbirke.Pedagoško-propagandna delatnost muzeja obuhvata aktivan programski rad sa decom i đacima svih uzrasta kroz radionice i programe koje kustosi muzeja realizuju sa ovom ciljnom grupom. Godišnje u proseku muzej organizuje 10 tematskih izložbi različitog karaktera. Više od 50% tematskih izložbi tokom godine realizuju kustosi muzeja kao autorske projekte, dok su ostale tematske izložbe gostujućeg karaktera.Stalnu postavku Muzeja čini arheološka postavka nalaza sa neolitskog lokaliteta „Belovode“, koji je predmet međunarodnog istraživanja i koji se nalazi na teritoriji opštine Petrovac na Mlavi. Zahvaljujući rezultatima tih istraživanja koja se u kontinuitetu realizuju od 1994. godine, a pod rukovodstvom Narodnog muzeja u Beogradu kao matične muzejske ustanove Republike Srbije, osnovan je Zavičajni muzej Petrovac na Mlavi. Deo stalne postavke Zavičajnog muzeja čini i dokumentarno-istorijska multimedijalna postavka o istorijatu nastanka Petrovca na Mlavi.Izdavačka delatnost muzeja podrazumeva izložbene publikacije koje prate programsku aktivnost muzeja.Zavičajni muzej je za program 2016. godine u okviru manifestacije „Muzeji Srbije, 10 dana od 10 do 10“ dobio priznanje „Muzej za 10“. Programski ciljevi i politika rada Zavičajnog muzeja Petrovac na Mlavi:

1. Prikupljanje, obrada, čuvanje i prezentovanje arheološkog, istorijskog, istorijsko-umetničkog i etnološkog materijala sa istraživanja na teritoriji koju pokriva opština Petrovac na Mlavi.

2. Izložbena delatnost kao tekuća godišnja aktivnost programskog rada Muzeja. Uz tematske izložbe koje se odnose na kulturnu istoriju Petrovca na Mlavi, tu su gostujuće tematske izložbe iz Zbirki drugih Muzeja i Galerija, kao i likovne izložbe, etnološke, arheološke, dokumentarne.

3. Osavremenjivanje Umetničke zbirke delima afirmisanih akademskih autora, pre svega domaće likovne scene.

4. Izdavačka delatnost, koja se pre svega odnosi na izdavanje publikacija vezanih za autorske izložbe kustosa Muzeja koji obrađuju teme lokalnog nasleđa, kao i izložbeni katalozi ostalih tematskih izložbi pretežno savremenog likovnog stvaralaštva.

5. Pedagoški rad kustosa Zavičajnog muzeja u cilju promovisanja materijalnih i nematerijalnih kulturnih dobara i vrednosti koje Muzej kao takav čuva, kroz edukativne sadržaje, odnosno radionice prilagođene deci predškolskog i školskog uzrasta.

6. Umrežavanje i saradnja sa muzejima širom zemlje, kao i projektna saradnja sa srodnim ustanovama kulture kako na lokalnom tako i na nacionalnom nivou.

Zavičajni muzej Petrovac na Mlavi kao muzej kompleksnog tipa svoj programski rad podjednako bazira na istraživanju arheološke, etnološke, istorijsko-umetničke i istorijske građe, kako od lokalnog tako i od nacionalnog značaja.
Arheološka istraživanja koja Zavičajni muzej Petrovac na Mlavi vrši u saradnji sa Narodnim muzejom u Beogradu i Narodnim muzejom u Požarevcu u cilju istraživanja nalazišta koja pripadaju praistorijskom i antičkom periodu i kao takvi predstavljaju deo evropske i svetske kulturne baštine, prevazilazeći lokalni i nacionalni karakter.
Etnološka istraživanja i prezentacija materijala kroz tematske izložbe koncipirane su na lokalno nasleđe koje je kao multikulturalna sredina specifična i autentična. Programska istraživanja i prezentacija etnološke građe do sada je više bazirana na folklornoj građi i narodnoj radinosti, nego na građanskoj kulturi koja u poslednjih nekoliko godina postaje tema etnološke građe Zbirke Zavičajnog muzeja.
Istorijska istraživanja odnose se pre svega na lokalnu istoriju i nasleđe petrovačkog kraja, s obzirom na karakter istorijske zbirke i programa njenog akumuliranja koji se pre svega odnosi na arhivsku građu, predmete, fotografije i druga dokumenta i artefakte vezane za istorijat lokalne baštine.
Umetničko-istorijska istraživanja programski su koncipirana kao istraživanje pre svega savremenog likovnog stvaralaštva, u kojem je obuhvaćen rad autora od druge polovine XX veka do danas. Kroz strategiju prikupljanja i prezentovanja umetničkih radova putem otkupa, poklona, selektovanja i obrade Legata i organizovanja Likovnih kolonija.
Zavičajni muzej Petrovac na Mlavi kao relativno mlad muzej koji postoji tek dve decenije, uspostavio je i ostvario saradnju sa svim relevantnim saradnicima u oblasti zaštite, istraživanja i prezentovanja kulturnih dobara kao i nosiocima programa savremenog umetničko-vizuelnog stvaralaštva. Kroz tematske izložbe, gostujuće programe, istraživačke projekte i otkupne programe prva i osnovna strategija je obogaćivanje Zbirki Muzeja kao najrelevantnijeg faktora za rad muzejske ustanove.