U petak, 1. novembra 2024. u Galeriji Zavičajnog muzeja – Petrovac na Mlavi otvorena je izložba BELOVODE RETROSPEKTIVA povodom 30 godina od prvih arheoloških istraživanja neolitskog naselja Belovode. Izložbu su otvorili direktorka Zavičajnog muzeja Žaklina Perić, v.d. direktora Narodnog muzeja Požarevac Saša Živanović i arheolog Dragan Jacanović.

Sistematska arheološka iskopavanja započeo je 1994. godine Narodni muzej u Beogradu pod rukovodstvom Duška Šljivara, isprva u saradnji sa Narodnim muzejom u Požarevcu, a zatim, odmah nakon njegovog osnivanja i sa Zavičajnim muzejom u Petrovcu na Mlavi. Na dosad istraženoj površini koja se procenjuje na svega oko 600 m², evidentirano je i ispitano petnaestak objekata koji su stradali u požaru, dvadesetak jama i nekoliko odbrambenih rovova. Na Belovodama su od 2012. godine, istraživanja vršili i istraživači sa Univerziteta u Kardifu, sa Univerzitetskog koledža u Londonu i sa Univerziteta Kolumbija iz Njujorka.

Ono što Belovode izdvaja od ostalih istovremenih lokaliteta je to što je od prvih sondažnih iskopavanja opredeljeno u tzv. kasnoneolitski centar primarne metalurgije bakra. Takva hipoteza najviše je zasnovana na brojnim nalazima malahita koji su na Belovodama prisutni gotovo u svim horizontima, ali i na činjenici da se u neposrednoj blizini lokaliteta nalazi rudnik Ždrelo (10 km), za koji je pretpostavljeno da bi mogao da predstavlja mesto sa koga je u periodu kasnog neolita dobavljana ruda.